Subject: ပိုးလမ္းမစိတ္ဓာတ္ကို ေစ်းကြက္တင္ျခင္း: ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ခါးပတ္လမ္းစီမံကိန္း

ပိုးလမ္းမစိတ္ဓာတ္ကို ေစ်းကြက္တင္ျခင္း: ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ခါးပတ္လမ္းစီမံကိန္း
    • Archive main page
    • 2020
    • February
    • ပိုးလမ္းမစိတ္ဓာတ္ကို ေစ်းကြက္တင္ျခင္း: ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ခါးပတ္လမ္းစီမံကိန္း
    • < PreviousNext >

    This is an online snapshot of a newsletter created by the owner of Transnational Institute Southeast Asia (Transnational Institute, Wittenstraat 25, 1052AK Amsterdam, Netherlands) and sent via GetResponse on 2020-02-26. Report abuse

    This policy briefing was first published in English as “Selling the Silk Road Spirit: China's Belt and Road Initiative in Myanmar on 7 November 2019.

    ဤသုံးသပ္ခ်က္အစီရင္ခံစာအားျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းရွိ ခါးပတ္လမ္း (BRI) ေဆာင္ရြက္မႈ ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအတြက္ အေထာက္အကူျပဳနိုင္ဖို႔ ရည္ရြယ္ပါသည္။ BRI အား သမၼတရွီက်င္ဖ်င္၏ ခမ္းနားႀကီး က်ယ္သည့္ ဗ်ဴဟာတခုအေနျဖင့္ ရံဖန္ရံခါသတ္မွတ္ၾကကာ ဗဟိုမွေသခ်ာအစီအစဥ္ေရးဆြဲၿပီးေနာက္မွ ထိုအတိုင္း နိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွလိုက္နာေဆာင္ရြက္ၾကသည့္ ပုံစံျဖင့္ ေျပာဆိုၾကပါသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ နိုင္ငံေပါင္း ၁၃၆ နိုင္ငံ မွ တ႐ုတ္တို႔၏ နိုင္ငံျခားတိုက္ရိုက္ရင္းႏွီး ျမႇုပ္ႏွံမႈပမာဏ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၉၀ ဘီလီယံ လက္ခံရရွိထားၿပီး တ႐ုတ္နိုင္ငံႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈပမာဏ ေဒၚလာ ၆ ထရီလီယံ ရွိေနပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ BRI မွာ အင္အားႀကီးမားစြာ ေပါင္းစပ္စုစည္းသြားမည့္ တားဆီးေရွာင္လႊဲ၍မရနိုင္ေသာ စီမံကိန္းႀကီး အသြင္ေဆာင္ေနေပသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအစီရင္ခံစာအေနျဖင့္ နိုင္ငံေရးေဘာဂေဗဒအေျခခံသုံးသပ္ခ်က္မ်ားအသုံးျပဳကာ BRI သည္ ခမ္းနား ႀကီးက်ယ္လွသည့္ မဟာဗ်ဴဟာမဟုတ္ပဲ အမွန္တကယ္တြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ အရင္းရွင္ စနစ္အၾကပ္အတည္းကို ေျဖရွင္းဖို႔ရည္ရြယ္ထားသည့္ ေလ်ာ့ရဲက်ယ္ျပန႔္လွသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ မူေဘာင္တစ္ခု သာျဖစ္သည္ဟု သုံးသပ္ထားပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းရွိ BRI စီမံကိန္း ၄ခုကို တ႐ုတ္ဘာသာစကားအသုံးျပဳထားသည့္ သတင္းအရင္းအျမစ္မ်ားကိုသုံးကာ တ႐ုတ္နိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ ယူနန္ျပည္နယ္အစိုးရတို႔အေနျဖင့္ တ႐ုတ္ဗဟိုအစိုးရ၏ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ ထိုစီမံကိန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ မည္ကဲ့သို႔ စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္းမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္သည္ကို ေလ့လာမႈျပဳထားပါသည္။။

    Photo credit: Doi Ra (TNI)
     
    ပိုးလမ္းမစိတ္ဓာတ္ကို ေစ်းကြက္တင္ျခင္း: ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ခါးပတ္လမ္းစီမံကိန္း

    အဓိကအခ်က္မ်ား


    ခမ္းနားႀကီးက်ယ္သည့္ ဗ်ဴဟာတစ္ခုဟုထင္ရသည့္ BRI သည္ လက္ေတြ႕တြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ အရင္းရွင္စနစ္အၾကပ္ အတည္းကိုေျဖရွင္းရန္ရည္ရြယ္ေသာ က်ယ္ျပန႔္ေလ်ာ့ရဲသည့္ စီမံမႈပုံစံျဖင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားျဖစ္ေနသည္။ မည္သည့္လုပ္ငန္းကို မည္သူက ဘယ္ေနရာတြင္ လုပ္သည္ျဖစ္ပေစ BRI မူေဘာင္ေအာက္သို႔ ထည့္သြင္းနိုင္ကာ “BRI စီမံကိန္း” ဟု သတ္မွတ္နိုင္သည္။ ထိုအခါ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ နိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ စီးပြားေရးဖြံ့ၿဖိဳးမႈ ႏွင့္ အက်ိဳးအျမတ္ပိုရယူရန္အတြက္ ၎တို႔၏ စီမံကိန္းမ်ားကို BRI ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ျမင့္တင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။ တဖက္တြင္လည္း ဗဟိုအစိုးရေနျဖင့္ လိုအပ္သလို နိုင္ငံေရးအရေထာက္ပံ့ေပးသည့္အ ခန္းက႑ ေပးကာ လုပ္ေဆာင္မႈအေပၚ ဦးေဆာင္မႈႏွင့္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေပးသည့္ပုံသဏၭာန္ ဆက္ထိန္းထားသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုကဲ့သို႔က်ယ္ျပန႔္ေသာမူေဘာင္ႏွင့္မ်ားျပားလွေသာ ဇာတ္ေကာင္ မ်ားပါဝင္ေနေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ BRI လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအေပၚ ထိေရာက္စြာအုပ္ခ်ဳပ္နိုင္ရန္ စိန္ေခၚမႈရွိေနသည္။

    ၎သည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈႏွင့္ကုန္သြယ္ေရးအခြင့္အလမ္းျမႇင့္တင္ရန္အတြက္ ေဖာ္ထုတ္ထား သည့္ ေနာက္ဆုံးမူေဘာင္တစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မ်ားအစပိုင္း အရပ္သားတစ္ပိုင္းအစိုးရလက္ထက္ ျမန္မာ နိုင္ငံ၏နိုင္ငံေရးႏွင့္စီးပြားေရးစနစ္အသစ္သို႔ကူးေျပာင္းခဲ့ကာ ျမစ္ဆုံေရကာတာစီမံကိန္းႀကီးကိုလည္း ရပ္ဆိုင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ကာလတြင္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ စီမံကိန္းမ်ားအေကာင္အထည္ေဖာ္ခြင့္ရရန္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈျပင္းထန္လာကာ တ႐ုတ္အစိုးရအား စိတ္အေႏွာက္ အယွက္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးအခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံႏွင့္နိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းၾကားဆက္ဆံေရး အက္ေၾကာင္းျဖစ္လာေသာအခါ တ႐ုတ္နိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရတို႔ အေနျဖင့္ ပိုနီးကပ္ေသာ ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ရန္အခြင့္အေရးေပၚလာသည္။ထို႔ေနာက္ တ႐ုတ္အစိုးရမွ ျမန္မာနိုင္ငံ အတြင္းရွိ ပဋိပကၡမ်ားကို စီးပြားေရးလမ္းေၾကာင္းျဖင့္ေျဖရွင္းရန္ BRIကို တ႐ုတ္-ျမန္မာစီးပြားေရးစႀကႍမွတဆင့္ ေဖာ္ေဆာင္ရန္လုပ္ေဆာင္လာပါသည္။ တ႐ုတ္နိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ယူနန္ျပည္နယ္အတြက္လည္း CMEC မူေဘာင္ေအာက္တြင္ ဆႏၵရွိေသာ စီမံကိန္းမ်ားကို ျပန္လည္စတင္နိုင္သည့္ အေနအထားျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစီမံကိန္း မ်ားသည္ ယခင္တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈမ်ားနည္းတူ စိန္ေခၚမႈႏွင့္ ေဝဖန္မႈမ်ားၾကဳံေတြ႕ရကာ ေရွ႕ဆက္ရန္ေႏွးေကြးေနသည္။

     CMEC တြင္ မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ငန္းမ်ားပါဝင္မည္ ရွင္းလင္းမႈမရွိေသာ္လည္း BRI တံဆိပ္တပ္ကာ ေျမာက္ျမားလွေသာ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္သည္။ စီမံကိန္း ၄ခုကို တ႐ုတ္သတင္းအရင္းအျမစ္မ်ားသုံး၍ ေသခ်ာစြာဆန္းစစ္ၾကည့္ေသာအခါ တ႐ုတ္နိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ စီမံကိန္းမ်ား လုပ္ခြင့္ရရန္ ခ်ည္းကပ္စည္း႐ုံးမႈအေတာ္မ်ားမ်ားလုပ္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အထူးသျဖင့္ ၁) ျမန္မာ-တ႐ုတ္ႏွစ္နိုင္ငံ လၽွပ္စစ္ဓာတ္အားသြယ္တန္းျခင္းစီမံကိန္း၊ ၂) တ႐ုတ္-ျမန္မာျမန္ႏႈန္းျမင့္ရထားလမ္းစီမံကိန္း၊ ၃) တ႐ုတ္-ျမန္မာ ကုန္းလမ္းႏွင့္ ေရလမ္းဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းစီမံကိန္း၊ ၄) အထူးစီးပြားေရးဇုန္စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္၍ ျဖစ္သည္။ ထိုစည္း႐ုံးမႈမ်ားအတြက္ ဗဟိုအစိုးရကလည္း ပံ့ပိုးသည့္ေနရာမွ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိျခင္း၊ အဓိပၸယ္ျပည့္၀ေသာ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္မႈမရွိျခင္း၊ စီးပြားေရးအရတြက္ေျခကိုက္မႈ မေသခ်ာျခင္း၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပတ္၀န္းက်င္အေပၚ ဆိုးက်ိဳးမ်ားရွိနိုင္ျခင္းစသည္တို႔ကိုလည္း အဆိုပါစီမံကိန္းမ်ားက မီးေမွာင္းထိုးျပေနခဲ့သည္။ ထိုစီမံကိန္းအားလုံးတြင္ တန္ဖိုးျမင့္ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈတို႔အတြက္ လုံျခဳံေရးတည္ေဆာက္ရေသာ လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကိုရိုက္ခတ္ေနသည္သာမက၊ ပဋိပကၡမ်ားကလည္း ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈပုံသဏၭာန္မ်ား အေပၚသက္ေရာက္ ေနပါလိမ့္မည္။

     ႀကိဳတင္စီစဥ္ေရးဆြဲထားသည့္ စီမံကိန္းသေဘာထက္ က်ယ္ျပန႔္ေသာ လုပ္ငန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ ျခဳံငုံထားသည့္ မူေဘာင္မ်ားျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ နိုင္ငံအတြင္းရွိ BRI စီမံကိန္း မ်ားအေပၚတြင္ လႊမ္းမိုးနိုင္ပါသည္။ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေနသည္ ျဖစ္နိုင္သည္ကို မူဆယ္-မႏၲေလးမီးရထားလမ္းစီမံကိန္းအတြက္ တင္ဒါေခၚရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ကိုၾကည့္နိုင္သည္။ အျခားနိုင္ငံမွ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားအေနျဖင့္လည္း ၄င္းတို႔နိုင္ငံတြင္း ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္နိုင္သည့္ စီမံကိန္းမ်ားကို ေရရွည္အက်ိဳးမရွိျခင္း၊ စီးပြားေရးအရတြက္ေျခကိုက္မႈမရွိျခင္းစသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖင့္ တ႐ုတ္ဘဏ္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရဌာန မ်ားအား မီးေမွာင္းထိုးျပကာ ရပ္တန႔္ရန္ေဆာင္ရြက္နိုင္ခဲ့သည္။

     မန္မာနိုင္ငံ၏ လက္ရွိအခ်ိန္ရွိ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမ်ားကို ထိန္းေၾကာင္းေနသည့္ ဥပေဒႏွင့္ ေပၚလစီမူေဘာင္မ်ားသည္ အားနည္းေနေသးကာ ေဒသခံမ်ားထက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ပိုအက်ိဳးျပဳေနပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ နိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈမ်ားကို ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ဖိတ္ေခၚေနေသာ သဘာ၀သယံဇာတမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ရွိေသာ္လည္း လက္ရွိေျမႏွင့္ဆိုင္ေသာဥပေဒမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားဓေလ့ထုံးတမ္းေျမယာအသုံးျပဳမႈစနစ္မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမရွိေနပါ။ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ စနစ္တက်တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးရန္အစိုးရ၏ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား၊ ပတ္၀န္းက်င္ ဆိုင္ရာစံႏႈန္းမ်ား၊ ေလ်ာ္ေၾကးေပးျခင္းဆိုင္ရာျဖစ္စဥ္မ်ား စသည့္ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အစိုးရ၏ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္သည္ လုံေလာက္မႈ လုံး၀ မရွိပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈစီမံကိန္းမ်ားအေနျဖင့္ ေဒသခံမ်ား၏ ဆန႔္က်င္မႈ မၾကာခဏၾကဳံေတြ႕ရပါသည္။

     BRI စီမံကိန္းအမ်ားစုသည္ ပဋိပကၡဒဏ္ခံရသည့္ေဒသတြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ျဖစ္သည္။ ထိုေဒသမ်ားသည္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡဒဏ္ခံ သို႔မဟုတ္ လူ႔အသိုင္းအ၀န္းၾကားပဋိပကၡဒဏ္ခံေဒသမ်ားျဖစ္ေနသည္။ နိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈမ်ားအေနျဖင့္ လက္ရွိပဋိပကၡမ်ားအေပၚဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမရွိရန္အတြက္ အလြန္အေရးႀကီး ပါသည္။ စီမံကိန္းမ်ားအား ကာကြယ္ရန္အတြက္ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕ျခင္း မျပဳလုပ္သင့္သကဲ့သို႔ လက္ရွိျဖစ္ေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားအား ပိုဆိုးရြားေစျခင္း သို႔မဟုတ္ အသစ္ေသာ ပဋိပကၡမ်ားဖန္တီးျခင္း မျပဳလုပ္သင့္ပါ။

    အစီရင္ခံစာ ကို ဤေနရာမွ here (အဂၤလိပ္) သို႔မဟုတ္ here (ျမန္မာဘာသာ) ကူးယူ သိမ္းဆည္း၍ဖတ္ရႈပါ။
     
    Transnational Institute - putting ideas into movement since 1974

    Follow us on Facebook, Twitter, YouTube and Instagram.