Subject: “ပထမေတာ့ ေသနတ္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေျမေတြကို လုယူသြားခဲ့ၾကတယ္။ အခုက်ေတာ့ ေျမလုဖို႔ ဥပေဒကို အသံုးခ်လာျပန္ၿပီ။"

“ပထမေတာ့ ေသနတ္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေျမေတြကို လုယူသြားခဲ့ၾကတယ္။ အခုက်ေတာ့ ေျမလုဖို႔ ဥပေဒကို အသံုးခ်လာျပန္ၿပီ။"

    This commentary written by TNI was first published in English as “First they grabbed our land with guns; now they are using the law" in August 2019.

    ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက ေနရပ္စြန္႔ခြာ စစ္ေဘးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသူေတြဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တရား မွ်တမႈမရွိတဲ့ဒဏ္ကို တစ္ရစ္ၿပီးတစ္ရစ္ ခါးစည္းခံခဲ့ၾကရတယ္။ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာလည္း သန္းေခါင္ ထက္ညနက္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရတုန္းပါပဲ။

    Photo credit: Tom Kramer
     
    “ပထမေတာ့ ေသနတ္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေျမေတြကို လုယူသြားခဲ့ၾကတယ္။ အခုက်ေတာ့ ေျမလုဖို႔ ဥပေဒကို အသံုးခ်လာျပန္ၿပီ။"

    တိုက္ပြဲႏွင့္ စစ္ေဘာင္က်ယ္လာမႈေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာစစ္ေဘးတိမ္း ေရွာင္ခဲ့ရသူမ်ား၏ ေျမရပိုင္ခြင့္အခြင့္အေရးအေပၚ TNI ၏ သံုးသပ္ခ်က္ အက်ဥ္း


    “စစ္ပြဲေတြရဲ႕ဒဏ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက လူထုလူတန္းစားေတြ ခါးစည္းခံေနရခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ က ေနရပ္စြန္႔ခြဲစစ္ေဘးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသူေတြကို ႀကိဳးကိုင္ျခယ္လွယ္ၿပီး ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေန တယ္။ ေနရင္းေဒသေတြဆီ အခ်ိဳ႕ျပန္သြားခဲ့ၾကေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ IDP စခန္းေတြမွာ ဆက္ၿပီး က်န္ေနရစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံထဲမွာ ငရဲက်ေနသလိုပဲ။” (ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၌ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႔ခြာ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသူမ်ား အစည္းအေ၀း)

    ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းေဒသ၌ လက္ရွိျဖစ္ပ်က္လ်က္ရွိသည့္ အခင္းအက်င္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က တည္းက စစ္ေရွာင္ခဲ့ရသည့္ IDP တစ္ဦးက အထက္ပါအတိုင္း သံုးသပ္ပံုေဖာ္သြားခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ ပိုင္းႏွင့္ အေရွ႕ပိုင္းေဒသႏွစ္ခုစလံုးမွ ေနရပ္စြန္႔ခြာ စစ္ေဘးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသူမ်ားသည္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တရားမွ်တမႈမရွိသည့္ဒဏ္ကို တစ္ရစ္ၿပီးတစ္ရစ္ ခါးစည္းခံခဲ့ၾကရသည္။ ယေန႔အခ်ိန္ထိလည္း သန္းေခါင္ထက္ ညနက္သည့္ အေျခအေနမ်ိဳး ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရဆဲျဖစ္သည္။ယခင္ေနရပ္စြန္႔ခြာတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရသူမ်ား မိမိတို႔၏ နဂိုေနရင္းရပ္ရြာမ်ား၊ ေတာင္ယာမ်ား၊ ေနအိမ္မ်ားႏွင့္ သစ္ေတာမ်ားဆီသို႔ ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ျခင္းမရွိေစရန္ ပိတ္ဆို႔ ခံထားရသည့္ အေျခအေန၌ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ၊စစ္ေဘာင္ခ်ဲ႕မႈ့ႏွင့္ စီးပြား ေရးအသားေပး အႀကီးစားစီမံကိန္းႀကီးမ်ားက ေနရပ္စြန္႔ခြာတိမ္းေရွာင္မႈလိႈင္းလံုးသစ္မ်ား ထပ္မံထြက္ေပၚလာ ေစရန္ ဖန္တီးလ်က္ရွိသည္။

    ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကတည္းက ေျမ၊ သစ္ေတာ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ အမ်ိဳး သားအဆင့္ မူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ ဥပေဒေပါင္းမ်ားစြာကို တစ္ေလွႀကီးေရးဆြဲအတည္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အ ဆိုပါဥပေဒမူေဘာင္မ်ား၌္ ေနရပ္စြန္႔ခြာ၍ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရသူမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ား သို႔မဟုတ္ အခြင့္အေရး မ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားထားျခင္းမရွိေပ။ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႔ခြာ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသူမ်ားႏွင့္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား၏ ေျမယာဆိုင္ရာရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးေပၚ အေျခခံထားသည့္ မူလရပိုင္ခြင့္အခြင့္အေရး မ်ားကို ျပန္လည္ရယူခံစားပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳျခင္းျဖင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသူမ်ား ဆိုးဆိုး ရြားရြားေတြ႔ႀကံဳခံစားရလ်က္ရွိသည့္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို သင့္တင္ေလ်ာက္ပတ္စြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပး ထားသည့္ ဥပေဒတစ္ခုတစ္ေလမွ် ရွိမေနေပ။ ယင္းအစား လက္ရွိအစိုးရ၏ မူ၀ါဒသည္ IDPs ႏွင့္ Refugees မ်ားပိုင္ဆိုင္ခဲ့ၾကသည့္ ေျမယာမ်ားကို စီးပြားေရးအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ျပန္လည္ခြဲေ၀ခ်ထားေပးရန္သာ အား သန္သလို ျဖစ္ေနပါသည္။ အလြန္အေရးပါသည့္ ေတာင္ဖက္စြန္းေဒသရွိ သဘာ၀အတိုင္းက်န္ရွိေနဆဲျဖစ္သည့္ ကၽြန္းမ်ားပင္ျဖစ္ေနပါေစ သို႔မဟုတ္ ေျမာက္ဖက္စြန္းရွိ ခန္႔ညားထည္၀ါလွသည့္ ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းမ်ား ပင္ျဖစ္ေနပါေစ အလ်ဥ္းဂရုမစိုက္ဘဲ သဘာ၀ခရီးသြားလုပ္ငန္းအပါအ၀င္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ သတၱဳတူးေဖာ္ေရး၊ စက္ မႈလုပ္ငန္းႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္အအံုစီမံကိန္းမ်ားေဖာ္ေဆာင္ရန္ ၀န္မေလးလွေပ။



    ရပ္တည္ခ်က္သေဘာထားကို ဤေနရာမွ here (အဂၤလိပ္) သို႔မဟုတ္ here (ျမန္မာဘာသာ) ကူးယူ သိမ္းဆည္း၍ဖတ္ရႈပါ။





     

    Transnational Instituteputting ideas into movement since 1974

    Follow us on Facebook, Twitter, YouTube and Instagram.